Neem gerust een kaasbal", zegt Claudia Meurs net voor het begin van dit interview en wijst op een schaal. "Ze staan er niet voor niets en het zijn er nogal wat!" Ze vertelt dat een bewoonster uit de buurt deze lekkernij net heeft achtergelaten. Ze had ze meegenomen in de hoop andere bewoners uit de wijk te ontmoeten in het Buurtpunt, zodat ze de kaasballen kon laten proeven die ze samen met haar dochter gebakken heeft. Zomaar. 'Ik wil gewoon iets doen voor de buurt', had ze tegen Claudia gezegd.
Claudia is wijkconsulent bij Alwel en vertelt over de leefbaarheid in de buurten Fellenoord en Schorsmolen in Breda. Peter Havermans, haar collega met wie ze nauw samenwerkt, schuift onverwachts ook aan. Hij is sociaal beheerder bij Alwel.
In Fellenoord en Schorsmolen heeft Alwel woongebouwen die aandacht en intensief beheer vragen. In deze buurten richt Alwel zich op vertrouwen winnen bij bewoners en op deze manier samen het prettig wonen verbeteren. Bewoners met elkaar in contact brengen. Door vertrouwen te winnen, voelen bewoners ruimte om hun problemen te vertellen en kan er worden ingezet op verbetering van de situatie van een bewoner, alsmede van de wijk als geheel. Alwel ondersteunt bewoners bij initiatieven die gericht zijn op ontmoeting, schoon, heel en veilig. En deze komen steeds meer van de grond.
Ik ben geen verrader
Werk aan de winkel
In Fellenoord is onlangs een ruimte aan de Fellenoordstraat 3 omgetoverd tot Buurtpunt. Een werkplek voor professionals in de wijk, maar zeker ook een ontmoetingsplek voor bewoners. Claudia en Peter werken dagelijks intensief met bewoners en netwerkpartners samen om de onderlinge verbinding in de buurten Fellenoord en Schorsmolen te versterken. "Veel bewoners van deze twee buurten hebben het hart op hun tong", vertellen ze. "Ze handelen vaak vanuit emotie, maar daar wen je op een gegeven moment wel aan. Op papier bleek de wijk twee jaar geleden achteruit te gaan. Er was veel huurachterstand, de buurt kreeg een lage beoordeling en bewoners voelden zich niet veilig. Vanuit de wijkvisie is geprobeerd het project buurtambassadeurs te starten. Dit project werkt niet in elke wijk, en in deze wijk was de reactie 'Ik ben geen verrader'. Bewoners doen wel veel, maar het mag geen naam hebben hier. We merkten dat er wantrouwen heerste en dat veel bewoners het niet zo hebben op instanties. Er was dus werk aan de winkel. Stap 1 was vertrouwen terugwinnen. Doen wat je zegt en zeggen wat je doet."
Op de vraag hoe Claudia en Peter hebben geprobeerd om wat meer vertrouwen te winnen, antwoordt Peter: "Ik werkte toen als buurtbeheerder en ben zo vaak mogelijk door de wijk gaan wandelen. Er wordt hier niet zo snel om hulp gevraagd, maar uiteindelijk kreeg ik in de gaten welke bewoners wél een hulpvraag hadden. Voor een aantal heb ik wat kunnen doen. We werden steeds meer zichtbaar."
Meer initiatief vanuit de wijk
"Ook organiseerden we een buurtontbijt", vertelt Claudia. "Voor een euro konden bewoners bij ons ontbijten. Peter stond regelmatig de eieren te bakken. Gemeente en Zorg voor Elkaar waren ook aanwezig. Er ontstond steeds meer verbinding en onderling vertrouwen. En ineens namen bewoners ook zelf meer initiatief tot het organiseren van het buurtontbijt. Maar ook andere activiteiten worden inmiddels georganiseerd, zoals buurtbingo's, rommelmarkten en kindermiddagen. Die omslag in de houding was mooi om te zien: 'ik ga iets doen voor mijn wijk'. Ze weten dat wij ze ondersteunen. Inmiddels zijn we één van hen, zo voelt dat. Aangezien bewoners best emotioneel betrokken zijn bij de wijk, ontkomen wij daar ook niet aan. We doen ons werk met passie, anders is dit niet mogelijk."
We hopen dat ook zij steeds meer de weg naar hier weten te vinden. Schorsmolen zit niet stil
Niet alleen is er in deze buurten veel aandacht voor ontmoeting, ook aan de fysieke leefbaarheid wordt gewerkt. De gemeente heeft de pleinen aangepakt met bewoners en zet nu per straat in op het vergroenen van de wijk. "Wij hebben verouderde poorten in overleg met bewoners verwijderd of in goede staat teruggebracht. In de toekomst zetten we in op duurzaamheid wat steeds belangrijker wordt, denk hierbij aan het plaatsen van dubbelglas. Ook zetten we in op het verbeteren van het aanzicht van de wijk. Schilderwerk waar bewoners een keuze in hebben gehad. Een heel proces, maar de energie zit erin."
"Bewoners lopen steeds vaker even binnen. Inmiddels zelfs ook om situaties te melden op het gebied van overlast, vervuiling, zorgen, woonfraude en veiligheid. Het vertrouwen om tóch te melden is gegroeid. Daar zijn we blij om. Samen met bewoners en de partners in de wijk werken we aan een prettigere buurt. Deze buurt is een volkswijk, aan de rand van het duurdere centrum van Breda. Het zich thuis voelen is hier heel belangrijk."
Voor Fellenoord én Schorsmolen
Grenzend aan Fellenoord ligt Schorsmolen. Hier heerst een andere cultuur dan in Fellenoord. Bewoners zijn hier meer op zichzelf, ze hebben weinig contact met buren en zijn vooral gericht op wonen in het centrum van Breda. Er is al jaren een huismeesterruimte waar bewoners goed hun weg naar weten te vinden. Maar hier zitten niet de andere professionals uit de wijk, deze zijn te vinden in het Buurtpunt.
"De ontmoetingsruimte aan de Fellenoordstraat is er zéker ook voor bewoners van Schorsmolen", benadrukken Claudia en Peter. "We hopen dat ook zij steeds meer de weg naar hier weten te vinden. Schorsmolen zit niet stil." Claudia en Peter vertellen dat de bewonerscommissie van het woongebouw aan de Middellaan (zo'n 350 appartementen) heeft meegedaan aan een prijsvraag van het LSA in het kader van eenzaamheid. Het LSA is een landelijk netwerk van actieve bewonersgroepen.
"En ze hebben gewonnen! Toen het LSA een prijsvraag uitzette, heeft de bewonerscommissie met behulp van ons een project ingediend. Door dit project willen we erachter komen waar bewoners van de Middellaan behoefte aan hebben in het kader van ontmoeting. Het idee eromheen is dat een groepje bewoners zich inzet om bewoners met elkaar te matchen. Dit groepje bewoners spreekt andere bewoners aan en vraagt vervolgens wat hij of zij leuk vindt om te doen. Zo kan er gematcht worden. We zitten in de startfase, maar de betrokken bewoners zijn enthousiast.
Bij initiatieven is het vaak afwachten en kijken wat werkt. Het heeft geen zin om zelf steeds de trekker te zijn, maar gelukkig is dat steeds minder nodig. Je ziet ook dat enkele bewoners, die al eens wat georganiseerd hebben, zich ook weer opgeven om te helpen met bijvoorbeeld oplossingen te bedenken voor het probleem met het afval in de buurt. Het gemeenschappelijk belang van leefbare buurten wordt steeds meer gezien. Het is zoals bij het principe voort wat hoort wat: bewoners doen heel graag iets voor elkaar en ons terug. We zijn trots op wat we hier hebben bereikt."
