Jan Langeweg, sociaal beheerder bij Alwel in Breda heeft net zijn laatste werkdag achter de rug. Vanaf nu mag hij gaan genieten van zijn pensioen. Graag doet hij eerst nog zijn verhaal over zijn werk en de veranderingen daarin.
"Ik ben 11 jaar geleden bij Singelveste (rechtsvoorganger Alwel – red.) begonnen als huismeester. In die tijd schakelden bewoners me voornamelijk in voor het doen van klusjes. Ik was een soort loodgieter en elektriciën ineen", lacht hij. Op de vraag hoe hij bij Singelveste terecht is gekomen, antwoordt hij dat hij eerst in de grafische industrie heeft gewerkt. "Ik werkte bij een kleine drukkerij, en mijn taken bestonden vooral uit het helpen en begeleiden van klanten tot aan het eindproduct.
Een nieuwe baan bleek lastig te vinden
De computer deed echter zijn intrede en er was geen ruimte meer voor mij. Ik ging op zoek naar een nieuwe baan, maar dat bleek erg lastig. Ik kwam in contact met Stichting Ouderenwerk Breda (SOB, nu WIJ – red.) en ik ben via SOB vrijwilligerswerk gaan doen. Destijds zorgde ik ook voor mijn vader. Na verloop van tijd startte ik met een nieuwe opleiding tot huismeester en liep tijdens die opleiding twee keer stage, zowel bij SOB als bij WonenBreburg. Uiteindelijk kwam ik tijdens mijn vrijwilligerswerk in de wijken en buurten van Breda steeds meer in contact met allerlei bewoners. Toen ik een keer de coördinator van de huismeesters van Singelveste ontmoette en er een vacature voor huismeester vrijkwam, wist ik dat dat mijn baan zou worden."
Jan is sociaal beheerder met als focus senioren. Hij werkte vooral in Breda noordoost in de woongebouwen Balieweide, Balienhoek, Gerrit Rietveldplein, Groenedijk, Groene Hove, Jan Darkennisstraat en Van Rijckevorstelstraat.
Het heeft toch geen zin als ik eerst ga. Dat werkt averechts
Is de functie van huismeester in de loop der tijd veranderd? "Oh, die is heel erg veranderd", zegt hij. "Geleidelijk aan heeft de functie van huismeester in de woongebouwen van Alwel zich steeds meer ontwikkeld naar de sociale kant. Van 'klusjesman' naar sociaal beheerder. En die naam dekt de lading heel goed. Overigens is dat een mooie overeenkomst met mijn eerdere werk in de drukkerij en mijn vrijwilligerswerk: het gaat mij altijd om de mensen, ze te helpen en te begeleiden.
Mensen vinden het belangrijk dat je iets voor ze doet. Maar de focus ligt nu, meer dan vroeger, op zelfredzaamheid. Toen we nog rechtstreeks gebeld konden worden door bewoners, over dat er een kraantje in huis lekt ofzo… Ja, dat was echt heel druk. Alle vragen kwamen bij ons terecht.
Agressiviteit, overlast en verward gedrag komt steeds vaker voor
Nu stimuleren wij als sociaal beheerder dat bewoners eerst zelf iets proberen op te lossen, of dat ze in hun familie navragen wie er kan helpen. Dat vond ik in het begin wel lastig hoor, deze verschuiving. Want zoals ik eerder al zei, ik help graag. En vergeet ook niet het feit dat er steeds meer agressiviteit en overlast plaatsvindt, en dat verward gedrag steeds vaker voorkomt. Daarbij wonen steeds meer ouderen langer thuis. Niet iedereen heeft een netwerk, dus we moeten goed signaleren. Je kunt wel zeggen dat mijn rol en die van mijn collega's in de loop der jaren is uitgegroeid naar de rol van begeleider, zowel in technisch als in sociaal opzicht.
In het geval van overlast stimuleer ik eerst de bewoner die de overlast bij mij gemeld heeft om zelf naar zijn buren te gaan om te praten. Het heeft toch geen zin als ik eerst ga? Dat werkt juist averechts. Eerst zelf proberen op te lossen, zeg ik altijd. Als het niet werkt, of als de bewoner bang is, dan helpen de wijkconsulent en ik natuurlijk. Ook buurbemiddeling kan ingeschakeld worden.
Ik was min of meer one of the guys
Het netwerk in de buurt en wijk is heel belangrijk in ons werk. Als sociaal beheerder heb ik een signalerende rol. Ik kan bijvoorbeeld altijd terecht bij een organisatie zoals Zorg voor elkaar. Ik geef gevallen van eenzaamheid door, verward gedrag, agressie en dementie. Samen zorgen we ervoor dat de bewoner geholpen wordt."
Een turbulente tijd
Jan vertelt dat hij in de flat Moerwijkzicht in de Jan Darkenisstraat een turbulente tijd heeft meegemaakt. "Ik ben in 2008 als huismeester begonnen en best wel in het diepe gegooid. Er gebeurde altijd wel wat in en rondom de flat. Zowel individueel als collectief gezien, trouwens. Bij veel bewoners ben ik langsgeweest om kennis te maken. Er was een actieve bewonersbelangencommissie waarmee ik goed samenwerkte. Ik was min of meer one of the guys. Ik wist van veel bewoners wat ze bezig hield en kon daar regelmatig op inspringen als er eens een probleem was. Bijvoorbeeld door eerst een praatje over voetbal te maken, als ik wist dat die bewoner daarvan hield, voordat ik to the point kwam."
Vanuit collectief oogpunt noemt Jan het project 'van het gas af' in diezelfde flat. Na een intensieve voorbereidingstijd van twee jaar, koken en stoken 241 huishoudens nu aardgasvrij. "Alwel werkte met etage-contactpersonen met wie we in gesprek gingen: een gemêleerd gezelschap. Ik kende ze allemaal en wilde per se een goede mix van alle nationaliteiten die in de flat wonen. Het gaat om de bewoner, om élke bewoner, en ik wilde iedereen bereiken."
Zo'n blije bewoner
Je ziet de gedachten van Jan teruggaan in de tijd; naar mooie en leuke momenten. "Haha, een keer moest ik serieus moeite doen om geen cadeaus aan te nemen", lacht Jan. "Ik heb namelijk een keer zo'n blije bewoner meegemaakt. Hij kreeg een scootmobiel, maar er was geen ruimte om deze te kunnen stallen. Ik heb hem toen een berging naast de lift gegeven, die hij uit dankbaarheid zelf heeft opgeknapt. Hij was zó dankbaar.
Een ander mooi voorbeeld: in het woongebouw Balieweide hebben we na een aantal klachten ('Het ziet er niet meer uit!') de entreehal heringericht. Via mondelinge enquêtes hebben de wijkconsulent en ik, samen met Zorg voor elkaar, aan elke bewoner gevraagd wat hun wensen waren. Deze gesprekken waren voor mij ook meteen een kennismaking, ik werkte namelijk net in het complex. Op deze manier heb ik de bewoners leren kennen én ben ik te weten gekomen wat er in het complex speelt. Overigens is de entree nu bij wijze van spreken net een toonkamer van Ikea. De bewoners zijn ontzettend tevreden!"
