Vleermuizen laten zich niet sturen. Dat blijkt wel tijdens de excursie 'Nacht van de vleermuis', die ecologen namens Alwel en Gemeente Etten-Leur organiseerden. Een kleine 40 geïnteresseerden waren vrijdag 23 en zaterdag 24 augustus aanwezig bij de presentatie, om vervolgens zelf vleermuizen te spotten.
In verschillende groepjes gaan ze uiteen
Een van de ecologen is de Etten-Leurse Ed Michels. Hij voert namens Alwel en Gemeente Etten-Leur onderzoek uit naar drie beschermde diersoorten in de bebouwde kom. Hij kent de straten dan ook op zijn duimpje. Toch duurt het even voordat de eerste vleermuizen zich aan zijn groep laten zien. Een aantal straten verderop: "Normaal gesproken was ik nu al wel wat tegengekomen." Het apparaatje waarop de vleermuizen met geluidsignalen hoorbaar zijn, laat af en toe kort van zich horen. Maar als de groep stilstaat en omhoogkijkt, zijn de gevleugelde vrienden alweer vertrokken.
De spanning in de groep bouwt zich voelbaar op
Onder de 7 deelnemers zijn twee schoonzussen aanwezig. Ze hebben drie kleinkinderen meegenomen: "Hoe leuk is dit? Een excursie in het donker. We maken plezier en het is nog eens educatief ook!" Het late tijdstip is geen probleem. "De kinderen zijn 13 en 16. De jongste is 8 jaar. Maar morgen hoeft hij gelukkig niet vroeg op." Het jongetje wijkt niet van Ed's zijde en is erop gebrand om ze te vinden. Na een rondje door de straten achter XEL en door het Oderkerkpark loopt de groep langs de begraafplaats, als het apparaatje tekeer gaat en ook de jongste deelnemer als eerste van zich laat horen: "Ja, daar vliegt er een. En nog een! Wow, deze komt laag over!"
En dan laat de jongste van de groep als eerste van zich horen
Het zijn er heel wat
Gelukkig, missie geslaagd. De groep is onder de indruk en Ed vertelt dat hij aan het geluid zelfs kan horen wat ze doen en of het mannetjes of vrouwtjes zijn. "Het geluid van de mannetjes klinkt op het apparaat als een soort scheetjes. Het zijn multi-taskers: ze eten en vliegen tegelijkertijd." Vanavond zijn het vooral de vrouwtjes die zich aan de wandelgroep laten zien. De mannetjes zitten in de panden om vrouwtjes te lokken. "Want, het is nu paartijd."
Kwestie van ramen en deuren open zetten
Voorafgaand aan de nachtelijke tocht krijgen de aanwezigen interessante informatie. Volgens Ed zijn er in Nederland wel 20 soorten, variërend van 5 tot 35 cm. "Vleermuizen wonen in een netwerk van verschillende verblijfplaatsen en verschuilen zich in holtes: in spouwmuren, op zolder, onder dakpannen en zonneschermen. Hun uitwerpselen bestaan uit insecten en verpulveren snel. Jonge vleermuizen vliegen wel eens naar binnen. Je hoeft ze niet te vangen: een kwestie van ramen en deuren openzetten."
De vleermuis heeft een aantal vijanden
De mens is de grootste vijand. Wij beïnvloeden het leefgebied. Als vleermuizen vliegen, volgen ze lijnen in het landschap. Je kan je voorstellen wat dit betekent als wij een paar bomen uit een rij kappen. Maar ook een boommarter, kerkuil en onze eigen huiskat vormen gevaar.
Achteruit de zaal komt een vraag
We willen graag de vleermuis helpen en een kast ophangen. Waar moeten we rekening mee houden?
Gebruik vier kasten: voor elke windrichting één
Inpandige kasten (bv. inmetselkasten) zijn het beste
Een kast met een punt wordt door meerdere vleermuissoorten gebruikt (grootoorkasten)
Bij huizen zijn platte kasten het beste
Hang ze minimaal op 3 meter hoogte
Zorg dat de aanvliegroute vrij is
Het is ook belangrijk om de kasten te onderhouden. Vleermuizen houden bijvoorbeeld niet van spinnenwebben. Je hoeft aanwezige vleermuiskasten niet te melden: iedereen mag ze ophangen.
Tekst en foto's: Kim Bosman, Alwel
